Dây tín hiệu và dây loa - phần 1
06-02-2015
Dây tín hiệu và dây loa (gọi chung là dây dẫn), là những bộ phận quan trọng trong hệ thống hi-fi hoặc home theater. Việc chọn lựa loại dây thích hợp sẽ giúp âm thanh hay hơn và giúp bạn khai thác được hết khả năng của bộ dàn.
Khái niệm dây dẫn trong hệ thống hi-fi mà chúng ta bàn tới giới hạn ở các loại dây nối tín hiệu mức thấp và mức cao giữa các thiết bị trong bộ giàn với nhau. Trong thực tế, ta có thể phân loại như sau:
Dây tín hiệu (Interconnect): có nhiệm vụ chuyển tải các tín hiệu mức thấp (thường từ vài milivolt đến vài volt) giữa các thiết bị nguồn (đầu đĩa than, đầu CD, tuner, đầu băng) với DAC, preampli và giữa preampli tới ampli công suất.
Dây tín hiệu cũng có một vài loại như sau:
Dây tín hiệu không cân bằng (Unbalanced Interconnect): thường có hai lõi và có đầu cắm kiểu RCA (bông sen). Nó còn được gọi là dây tín hiệu single-end.
Dây tín hiệu cân bằng (Balanced Interconnect): có ba lõi dây và sử dụng đầu nối kiểu XLR. Nó thường dùng cho các thiết bị có đầu vào và đầu ra cân bằng.
Dây tín hiệu jsố (Digital Interconnect): là một dây tín hiệu đơn truyền tín hiệu digital, thông thường từ CD transport hoặc các nguồn digital khác tới bộ xử lý digital. Dây digital có loại làm bằng kim loại (coaxial) và loại làm bằng plastic hoặc thủy tinh hữu cơ (optical).
Dây loa (Speaker Cable): dây loa có nhiệm vụ chuyển tải các tín hiệu mức cao (vài đến vài trăm volt) từ ampli đến hệ thống loa.
Dây loa cũng có một vài loại như:
Dây loa đơn (còn gọi là single-end): mỗi đầu chỉ có hai cọc đấu, dây là kiểu phổ biến nhất hiện nay.
Dây loa bi-wire, tri-wire: mỗi đầu có 2 hoặc 3 cọc đấu, dùng cho các loa có thể đấu 2 hoặc 3 đường tiếng độc lập.
Dây loa có nhiều kiểu đầu cắm như: đầu kim thẳng, đầu kim cong, bắp chuối, càng cua... trong đó đầu bắp chuối và càng cua là phổ biến nhất trong các dây loa cao cấp. Nếu không có yêu cầu tháo ra tháo vào nhiều, bạn có thể dùng dây loa trần để trực tiếp vào cọc ampli và cọc loa cũng rất tốt.
Cấu tạo của dây dẫn và dây tín hiệu
Dây loa và dây tín hiệu thường gồm ba thành phần: sợi dẫn, điện môi (chất cách điện) và đầu cắm. Sợi dẫn có tác dụng truyền tín hiệu, điện môi là lớp chất cách điện bọc quanh các sợi dẫn và vỏ ngoài; còn đầu cắm là đầu nối giữa dây và thiết bị âm thanh. Những thành phần này tập hợp với nhau thành cấu trúc vật lý gọi là cấu hình dây. Mỗi thành phần đều có ảnh hưởng tới đặc tính âm thanh của dây.
Sợi dẫn thường làm từ đồng hoặc bạc. Trong các dây cao cấp, độ tinh khiết của đồng có ý nghĩa rất quan trọng. Hợp kim đồng đôi khi chứa một lượng đồng nguyên chất và một phần tạp chất. Ví dụ, một sợi dẫn có 99,997% đồng nguyên chất, tức là nó chứa 0,03% hợp chất khác (có thể là sắt, sunfua, nhôm...). Nhiều người cho rằng đồng càng tinh khiết, âm thanh càng hay. Nhiều hợp kim đồng còn có tên là OFC (đồng không ngâm ôxy). Khi chế tạo dây đồng OFC, người ta đã loại bỏ phần lớn thành phần ôxy, hay nói chính xác hơn là được rút bớt đi khỏi hợp kim đồng vì thực ra, không thể loại bỏ hoàn toàn ôxy ra khỏi đồng. Như vậy, đồng sẽ đỡ bị ôxy hóa, đảm bảo cho lõi dây giữ được khả năng truyền dẫn ổn định.
Một chất liệu phổ biến khác dùng để chế tạo lõi dây là bạc. Dây làm từ bạc thường đắt hơn dây đồng, nhưng bạc cũng có ưu điểm của mình. Mặc dù tính dẫn điện của bạc chỉ cao hơn đồng chút xíu, nhưng bạc ít bị ôxy hóa hơn đồng. Điện môi là chất cách điện bao bọc quanh sợi dẫn. Chất điện môi có hấp thụ năng lượng, người ta gọi dây dẫn là hiện tượng hấp thụ năng lượng của điện môi.
Trong dây dẫn, hiện tượng hấp thụ năng lượng của chất điện môi có thể làm ảnh hưởng đến tín hiệu. Vì thế, chất điện môi có tác động lớn đến âm thanh của dân dẫn và mỗi chất điện môi lại có ảnh hưởng khác nhau. Dây dẫn bình dân thường dùng loại nhựa rẻ tiền làm chất điện môi. Còn dây tốt hơn thì thường dùng polyethylen. Tốt nhất là dây dùng polypropylene hoặc thậm chí là teflon. Vài công ty đã chế tạo ra một chất liệu gần như không khí để làm chất cách điện (tất nhiên chất cách điện tốt nhất là chân không). Có những hãng khác thì bơm không khí vào chất điện môi để tạo ra một hợp chất chứa nhiều không khí.
Đầu cắm là một phần của dây dẫn. Các đầu cắm tốt sẽ làm cho âm thanh của dây hay lên nhiều. Người dùng luôn muốn đầu cắm của dây tiếp xúc rộng và chặt với ổ cắm của thiết bị. Một vài loại đầu RCA đôi khi có những khe nhỏ ở giữa chân cắm để nâng cao khả năng tiếp xúc với ổ cắm. Phần lớn các đầu cắm RCA cao cấp thường làm bằng đồng thông thường có pha một chút đồng thau để tăng độ cứng cho chất liệu. Hợp kim này thường được mạ bằng ni-ken, sau đó mạ vàng để tránh ôxy hóa. Ở một số đầu cắm khác, vàng được mạ trực tiếp lên đồng thau. Các chất liệu để làm đầu cắm còn có vàng và rô-đi.
Đầu cắm RCA và đầu cắm loa được hàn trực tiếp với lõi dây. Đa phần các nhà sản xuất sử dụng các chất hàn có pha chút bạc. Trong kỹ thuật hàn hiện đại, người ta không dùng chất hàn mà hàn trực tiếp sợi dẫn với đầu cắm bằng cách dùng một dòng điện lớn để làm nóng chảy điểm tiếp xúc giữa sợi dẫn và đầu cắm, khiến chúng liên kết lại với nhau, nâng cao khả năng truyền dẫn tín hiệu của dây.
So sánh khả năng dẫn điện giữa một số kim loại thường dùng làm dây dẫn | ||||||||
Kim loại | Bạc | Đồng | Vàng | Nhôm | Kẽm | Platin | Sắt | Thiếc |
Điện trở suất (microhm/cm) | 1,59 |
1,72 | 2,44 |
2,84 | 5,8 | 10 | 10,4 | 11,5 |
(Còn tiếp)
(Theo Nghe Nhìn)
Các tin liên quan
- Những thuật ngữ âm thanh thông dụng mà bạn nên biết
(30-04-2024)
- Tổng quan về Lossless Audio trong năm 2023
(30-04-2024)
- Eartips có ảnh hưởng gì đến chất lượng âm thanh?
(30-04-2024)
- 3 cách đơn giản để kiểm tra lỗi hệ thống âm thanh gia đình
(30-04-2024)
- Infographic: Loa hoạt động như thế nào?
(30-04-2024)
- Tại sao chất lượng âm thanh của loa TV thường không tốt và cách cải thiện.
(30-04-2024)
- Hướng dẫn các cách kết nối thiết bị phát đến loa
(30-04-2024)
- Phân biệt 2 loại âm nhạc trong phim: Soundtrack và Film Score
(30-04-2024)
- Hệ thống nghe nhạc bằng đĩa than bao gồm những gì?
(30-04-2024)
- Hướng dẫn cách kết nối micro với loa của SoundMax M-7 và SoundMax M-2
(30-04-2024)
- Dàn karaoke cho không gian nhỏ tại gia có giá như thế nào ?
(30-04-2024)
- Những thiết bị mà phòng học thông minh cần được trang bị
(30-04-2024)
- Nghe nhạc thì có nên dùng dàn âm thanh đa kênh không hay chỉ cần Stereo là đủ?
(30-04-2024)
- Hướng dẫn chọn tai nghe để live stream (Phần 2)
(30-04-2024)
- Hướng dẫn chọn tai nghe để live stream (Phần 1)
(30-04-2024)
- Sự khác nhau giữa USB headset và 3.5mm analog headset
(30-04-2024)
- Hướng dẫn chọn tai nghe phù hợp với bạn
(30-04-2024)
- Các thiết bị cần thiết giúp bạn làm việc hiệu quả tại nhà
(30-04-2024)
- Hướng dẫn cách kết nối micro với loa SoundMax M-7
(30-04-2024)
- Hướng dẫn cách kết nối micro với loa SoundMax M-2
(30-04-2024)
- Nên chọn tai nghe nào cho việc học trực tuyến (học online)?
(30-04-2024)
- Những điều cần lưu ý khi chọn mua loa vi tính
(30-04-2024)
- Dùng EQ để tùy chỉnh âm thanh theo "gu" nghe nhạc cá nhân
(30-04-2024)
- Làm thế nào để nâng cấp hệ thống âm thanh của bạn dịp Tết?
(30-04-2024)
- Các thiết bị cần thiết cho việc giảng dạy và học trực tuyến
(30-04-2024)
- Các khái niệm cơ bản để đánh giá chất lượng âm thanh
(30-04-2024)
- Hướng dẫn kết nối loa đến TV không có cổng AUX Out
(30-04-2024)
- Sự khác nhau giữa chống ồn chủ động và cách âm thụ động.
(30-04-2024)
- Chơi âm thanh nên chọn Analog hay Digital? Định dạng nào hay nhất?
(30-04-2024)
- Sự khác nhau giữa loa Active và loa Passive? Lựa chọn nào phù hợp hơn với nhu cầu của bạn?
(30-04-2024)
- Hướng dẫn cài đặt kết nối SoundCard 5.1 với loa SoundMax 5.1
(30-04-2024)
- Công nghệ kết nối True Wireless Stereo (TWS) là gì?
(30-04-2024)
- Suy giảm thính lực là gì? Dấu hiệu và cách phòng chống suy giảm thính lực
(30-04-2024)
- Khái niệm đơn vị đo cường độ âm thanh Decibel (dB)
(30-04-2024)
- Công nghệ Dolby Digital và DTS có những điểm khác biệt nào?
(30-04-2024)
- Các tiêu chuẩn chống chịu trên tai nghe mà bạn cần biết
(30-04-2024)
- Qualcomm aptX Voice - Tiêu chuẩn codec mới cải thiện chất lượng đàm thoại trên tai nghe Bluetooth
(30-04-2024)
- Giới thiệu về tai nghe tĩnh điện (Electrostatic)
(30-04-2024)
- Các khái niệm phổ biến để miêu tả âm thanh
(30-04-2024)
- Hướng dẫn cập nhật phần mềm loa di động SoundMax SB-206
(30-04-2024)
- Những điều cần biết về các tiêu chuẩn âm thanh Surround (Phần 2)
(30-04-2024)
- Những điều cần biết về các tiêu chuẩn âm thanh Surround (Phần 1)
(30-04-2024)
- Nâng cấp âm thanh với chuẩn Bluetooth aptX và aptX Low Latency
(30-04-2024)
- Loa vi tính chỉ sử dụng được cho máy vi tính. Đúng hay sai?
(30-04-2024)
- Hướng dẫn cập nhật phần mềm loa 5.1 SoundMax B-70 2019
(30-04-2024)
- Tai nghe true wireless là gì? Cách thức hoạt động như thế nào?
(30-04-2024)
- Hướng dẫn sạc và kích bình loa kéo SoundMax M7
(30-04-2024)
- Định nghĩa MQA là gì?
(30-04-2024)
- Tìm hiểu các định dạng file nhạc thông dụng, từ lossy đến lossless, Hi-Res.
(30-04-2024)
- Một số câu hỏi thường gặp về định dạng nhạc DSD
(30-04-2024)
- Một số vấn đề cần quan tâm trước khi mua một tai nghe In-ear
(30-04-2024)
- Chú giải các thuật ngữ trong âm thanh
(30-04-2024)
- Các yếu tố ảnh hưởng đến âm thanh trung thực
(30-04-2024)
- Tìm hiểu về công nghệ truyền dẫn nhạc qua Bluetooth: Codec, Lossy hay Lossless là gì?
(30-04-2024)
- Khái niệm cơ bản về dây loa và dây tín hiệu
(30-04-2024)
- Hướng dẫn kết nối 2 thiết bị cùng lúc vào tai nghe bluetooth SoundMax.
(30-04-2024)
- Bluetooth và sự khác nhau của các chuẩn bluetooth
(30-04-2024)
- Bluetooth 5.0 có gì mới?
(30-04-2024)
- Tại sao các điện thoại khác nhau có chất lượng âm thanh Bluetooth khác nhau và tầm quan trọng của codec
(30-04-2024)
- Hi-Res Audio là gì và bạn có cần phải quan tâm tới nó không ?
(30-04-2024)
- Ý nghĩa các thông số kỹ thuật của loa
(30-04-2024)
- Tìm hiểu về các codec phát nhạc trên Bluetooth
(30-04-2024)
- Năm dạng driver tai nghe người chơi âm thanh nên biết
(30-04-2024)
- Giới thiệu về những cổng thường gặp trong các thiết bị âm thanh
(30-04-2024)
- Tìm hiểu về Hi-Fi và Hi-End
(30-04-2024)
- Các khái niệm chung về FLAC – tiêu chuẩn “nhạc nén” chất lượng cao
(30-04-2024)
- Khái niệm các hệ thống âm thanh phổ biến hiện nay.
(30-04-2024)
- Tìm hiểu các khái niệm về âm thanh Surround, Dolby Surround và âm thanh bốn kênh rời .
(30-04-2024)
- Khái niệm về âm thanh Mono và Stereo .
(30-04-2024)
- Khái niệm âm thanh độ phân giải cao
(30-04-2024)
- Định dạng .MP3 sắp bị khai tử .
(30-04-2024)
- STEMS – Một định dạng âm thanh đa kênh mới
(30-04-2024)
- 'Vệ sinh' bộ dàn để tìm lại chất âm nguyên thủy
(30-04-2024)
- Dây dẫn hi-end
(30-04-2024)
- Xử lý âm học trong phòng nghe
(30-04-2024)
- Để loa 'hát' hay hơn
(30-04-2024)
- Dây tín hiệu và dây loa - phần 2
(30-04-2024)
- Tương tác loa và phòng nghe
(30-04-2024)
- Bố trí hệ thống home theatre
(30-04-2024)
- Những nguyên tắc vàng khi set-up phòng nghe (Phần 2)
(30-04-2024)
- Những nguyên tắc vàng khi set-up phòng nghe (Phần 1)
(30-04-2024)